Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh, Ban Thường vụ Thành ủy Phủ Lý đã ban hành các văn bản chỉ đạo về việc thực hiện chủ trương Bí thư chi bộ kiêm tổ trưởng dân phố ( trưởng thôn); Hướng dẫn việc kiện toàn Chi bộ đảng theo từng thôn tổ và định hướng sắp xếp cán bộ không chuyên trách ở cơ sở. Đồng thời yêu cầu 21 Đảng ủy phường, xã tập trung chỉ đạo 21 UBND phường, xã và các chi bộ trực thuộc lựa chọn nhân sự đủ điều kiện, tiêu chuẩn để thực hiện chủ trương nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ đồng thời là tổ trưởng dân phố (trưởng thôn). Bí thư chi bộ các cơ quan, đơn vị đồng thời là trưởng các cơ quan, đơn vị.
Nằm ở phía Tây của TP Phủ Lý, thôn 1 xã Phù Vân có diện tích đất tự nhiên gần 38 ha, với hơn 700 hộ = 2216 nhân khẩu. Đến thôn 1 hiện nay, nhiều người không khỏi bất ngờ trước diện mạo của địa phương đang được đổi mới hàng ngày nhờ sức sống từ những mô hình kinh tế, từ sự đồng thuận của người dân về xây dựng thôn văn minh và kiểu mẫu. Cũng cùng lúc đảm nhiệm 2 chức danh Bí thư chi bộ và Trưởng thôn đã tạo nên sự nhất quán trong mọi nhiệm vụ được giao tại thôn. Chính vì thế, trong công tác xây dựng thôn nông thôn mới kiểu mẫu, sau khi Chi bộ thôn ban hành Nghị quyết, chỉ qua 2 cuộc họp do bí thư chi bộ - trưởng thôn chủ trì, toàn dân thôn 1 đã đồng thuận với những mục tiêu đề ra. Thôn nhanh chóng rà soát, huy động nguồn lực hàng tỷ đồng nâng cấp đường làng ngõ xóm, chỉnh trang nhà cửa, vườn hoa theo tiêu chí xanh - sạch - đẹp. Xác định “xây dựng nông thôn mới chỉ có điểm đầu, không có điểm kết thúc”, cán bộ, đảng viên và Nhân dân thôn 1 đặt ra mục tiêu nâng cao hơn nữa các tiêu chí kiểu mẫu, tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, cùng nhau phát triển kinh tế, xây dựng đời sống Nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Từ năm 2018 đến nay, được “Đảng cử, Dân tin”, ông Lại Văn Hà đã có nhiều kinh nghiệm trong vai trò vừa là Bí thư chi bộ, vừa là Trưởng thôn.
Đối với chi bộ tổ dân phố Đọ Xá- phường Thanh Châu- đồng chí Lê văn Lợi- Bí thư chi bộ- tổ trưởng dân phố cho biết: Khi vừa là bí thư chi bộ, vừa là trưởng thôn thì mọi việc của thôn đều nắm được hết, từ công tác Đảng đến công tác chính quyền và đời sống của người dân, do vậy, công việc được triển khai nhanh hơn. Những vấn đề “nóng” như: Triển khai các chỉ thị nghị quyết, các phong trào, các cuộc vận động, các nhiệm vụ của địa phương được đưa ra bàn bạc ngay trong cấp ủy, chi bộ và có hướng giải quyết kịp thời, không để kéo dài. Hằng tháng, chi bộ đều có nghị quyết về thực hiện nhiệm vụ chính trị của tổ ; Bí thư chi bộ ký ban hành nghị quyết; Để triển khai thực hiện nghị quyết, cũng chính là trưởng thôn, điều này có nghĩa là mình là người cùng lúc “vừa nói, vừa làm; vừa chỉ đạo, vừa thực hiện”.
Có thể thấy, thực hiện nhất thế hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm tổ trưởng dân phố ( trưởng thôn), đội ngũ bí thư chi bộ kiêm tổ trưởng dân phố ( trưởng thôn) có điều kiện vừa sâu sát thực tế, nắm toàn diện tình hình chung của cơ sở, vừa là đầu mối tiếp thu kịp thời sự chỉ đạo của cấp trên, tạo nên sự nhất quán trong mọi nhiệm vụ được giao, nhất là trong công tác thực hiện giải phóng mặt bằng, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, xây dựng đời sống văn hóa, nếp sống văn minh đô thị, bảo vệ môi trường… Đặc biệt, trong 2 năm “căng mình” phòng, chống đại dịch Covid-19 và thực hiện thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh hiện nay, đội ngũ bí thư chi bộ kiêm tổ trưởng dân phố ( trưởng thôn) giữ vai trò hết sức quan trọng trong xây dựng “thành lũy”, “pháo đài” chống dịch, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của cộng đồng dân cư, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương và sự phát triển chung của Thành phố Phủ Lý.
Qua đánh giá nhiệm kỳ 2020-2023, TP Phủ Lý đã có gần 80% số chi bộ nhất thể hóa hai chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân. Nhiệm kỳ 2023-2025, với tổng số 143 chi bộ thôn, tổ dân phố và 188 chi bộ cơ quan đơn vị, Đảng bộ Thành phố phấn đấu 100% chi bộ cơ quan đơn vị nhất thể hóa 2 chức danh bí thư chi bộ và thủ trưởng đơn vị. 100% thôn, tổ thực hiện nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, tổ trưởng dân phố ( Tuy nhiên riêng Đảng bộ Phường Liêm Chính do địa bàn rộng, BTV Thành ủy đã xem xét cho phép 2 tổ dân phố của phường chưa thực hiện nhất thể hóa - Vì 2 tổ này đang nằm trong lộ trình chia tách thành tổ có quy mô nhỏ hơn, sau khi chia tách sẽ thực hiện nhất thể hóa).
Theo đánh giá của Ban tổ chức Thành ủy Phủ Lý, hiện nay đội ngũ bí thư chi bộ thôn, tổ dân phố hầu hết là những người có uy tín, bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ, kiến thức cả về chuyên môn nghiệp vụ và công việc Đảng. Nhiều đồng chí bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, tổ trưởng dân phố với tinh thần trách nhiệm cao đã lãnh đạo chi bộ thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, xây dựng chi bộ vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; thực hiện tốt quy chế dân chủ, góp phần quan trọng vào thành tích chung của địa phương. Đối với Các Đảng bộ xã phường đã chú trọng giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ Bí thư chi bộ, cấp ủy viên cơ sở đủ phẩm chất, trình độ, năng lực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Bên cạnh đó tăng cường công tác bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ bí thư chi bộ trong việc đổi mới cách thức, nội dung sinh hoạt định kỳ; Chỉ đạo, xây dựng chương trình hành động cụ thể bằng những chỉ tiêu, giải pháp phù hợp với đặc điểm tình hình ở từng chi bộ bảo đảm các yêu cầu trong sinh hoạt chi bộ như tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu...
Từ thực tế nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm tổ dân phố ( trưởng thôn) đã góp phần sắp xếp bộ máy của hệ thống chính trị ở cơ sở tinh gọn, tạo điều kiện cho việc thực hiện nhiệm vụ thuận lợi hơn. Qua đó cho thấy quá trình “lửa thử vàng, gian nan thử sức”, các bí thư chi bộ kiêm tổ trưởng dân phố ( trưởng thôn) đã có bước chuyển vượt bậc trong kinh nghiệm quản lý, điều hành, xử lý các tình huống ở cơ sở. Với uy tín, năng lực, cách nghĩ, cách làm mới và tinh thần trách nhiệm cao, nhiều người đã khẳng định được vai trò trong dân vận khéo, tạo sự đồng thuận “ý Đảng, lòng Dân” trong thực tiễn các phong trào thi đua, góp phần xây dựng Đảng, hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng vững mạnh.
Đến nay nhiều bài học, kinh nghiệm đã được Thành ủy Phủ Lý chỉ ra để các Đảng bộ, Chính quyền địa phương thực hiện, như: Giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ; thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương; Nhận diện đúng tình hình ở từng thôn, tổ, gần dân, sát dân; Chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, nói đi đôi với làm và làm đến cùng, nhằm nâng cao niềm tin của Nhân dân với cấp ủy Đảng, Chính quyền các cấp, tạo sự đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân; Làm tốt công tác quy hoạch trong đó chú trọng việc lựa chọn, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ kế cận tại cơ sở nhất là cán bộ trẻ, vừa có trình độ, năng lực, có uy tín, sẵn sàng đảm nhận nhiệm vụ được giao. Nếu được “Đảng cử, Dân tin”, thì việc khó mấy cũng sẽ thành công./.